➜ Tytuł: Jasło
➜ Autor: Wojciech Glanowski
➜ Rysunki: Wojciech Glanowski
➜ Wydawnictwo: Timof i cisi wspólnicy
➜ Rok wydania: 2023
➜ Objętość: chudzina
➜ Dla kogo: dla samodzielnych w czytaniu
➜ Ocena ogólna: ma dużo zalet
Są takie historie, które trudno wyrazić słowami. Losów ludzi i miast nie jest wówczas w stanie oddać nawet najbardziej rozbudowana proza, a przeszłość może ukazać się jedynie na wymownych obrazach – w kadrach, gdzie emocje symbolicznego bohatera łączą się z dewastacją całego otoczenia.
Muszę przyznać, że chyba nigdy nie słyszałam o tym, co wydarzyło się w Jaśle. Komiks Wojciecha Glanowskiego, pod tym jednoznacznym tytułem, wydaje się sugerować, że zawarte w nim wydarzenie w pełni zdefiniowało to miejsce na zawsze.
Co zdarzyło się w Jaśle
Jasło jest miastem położonym pomiędzy Krosnem i Gorlicami, na południowym-zachodzie od Rzeszowa. Prawa miejskie nabyło już w XIII wieku, a obecnie zamieszkuje je prawie 35 tysięcy osób. W pewnym momencie jednak w Jaśle nie został nikt, lub prawie nikt.
Komiks ,,Jasło” przedstawia wydarzenia z września 1944 roku, kiedy to w mieście nazistowski okupant zdecydował się wprowadzić taktykę spalonej ziemi. Po wcześniejszym wysiedleniu mieszkańców oraz wywiezieniu do Rzeszy kosztowności – budynki publiczne oraz domy zostały zbombardowane i niemal zrównane z ziemią. Przetrwało zaledwie 3% infrastruktury.
Wróg, który nie odchodzi
W tej graficznej opowieści bez słów autor przedstawia historię z perspektywę dziewczynki, być może młodej kobiety, która z jakiegoś powodu pozostała w Jaśle. Wydaje się, że bezwzględność żołnierzy oraz upadek miasta obserwujemy z jej punktu widzenia.
Bohaterka nie jest jednak sama. Uciekając, spotyka małego, wychudzonego chłopca i postanawia otoczyć go opieką. Z kolei chwilę później los zsyła im kota. W trójkę starają się unikać wroga, jednak ten ciągle jest w pobliżu.
Głos historii
W ,,Jaśle” nie może być szczęśliwego zakończenia. Choć autor pozostawia czytelnika ze stroną pewnej wizualizacji tego jak mogłoby wyglądać beztroskie życie bohaterów komiksu, to jednak jest ono niezwykle gorzkie po tym, co zobaczyło się na kilku wcześniejszych rozkładówkach.
Niewątpliwie opowiedziana w komiksie historia jest ważna i nie powinna być skazana na zapomnienie. Sam fakt, że tak niewiele osób słyszało, co wydarzyło się tam w 44-tym roku, wymaga naprawienia. Mam jednak wrażenie, że ,,Jasło” stosuje na czytelniku znane chwyty, aby za wszelką cenę wywołać w nim poruszenie. Nie jest opowiedziane w sposób innowacyjny, ale z pewnością rzetelny. Świadczą o tym posłowie i przypisy umieszczone na końcu książki.
Jeżeli więc poszukujecie fragmentu historii, która was i oburzy i poruszy, trafiliście pod dobry adres. ,,Jasło” oferuje dokładnie to, czego można się po nim spodziewać. Polecam ten komiks czytelnikom powyżej 14 roku życia.
Link do strony wydawnictwa: https://timof.pl/katalog/Jasło/pokaz.html
